آیة الکرسی و فضائل آن - جلسه ۲۷
$
* آیة الکرسی و بلندی خانه (۱):
۲۵/۲۳ (…)- المحاسن (ج ۲، ص ۶۰۹): عنه عن أبیه عن یونس بن عبدالرحمن عمن ذکره عن أبی‌عَبْدِاللهِj قَالَ فی سَمْکِ الْبَیْتِ: «إذا رُفِعَ فَوْقَ ثَمانیَةِ أذْرُعٍ صارَ مَسْکوناً. فَإذا زادَ عَلَی ثَمانیَةَ أذْرُعٍ، فَلْیَکْتُبْ عَلَی رَأْسِ الثَّمانیَ، آیَةَ الْکُرْسیِ.»
* ترجمه:
ابوعبدالله (امام صادق)j درباره ارتفاع خانه فرمودند: «هنگامی که تا هشت زراع بالا رفت، محل سکونت باشد، پس هنگامی که بر هشت ذراع افزوده شد، پس بر بالای هشت (ذراع)، آیة الکرسی نوشته شود.»
* بررسی سند:
این روایت را احمد البرقی از پدش از یونس بن عبدالرحمن از من ذکره از امام صادقj روایت کرده است.
من ذکره در ظاهر مجهول است، اما بنا بر قاعده ما، به واسطه یونس بن عبدالرحمن که از اصحاب اجماع و اجلای ثقات است، توثیق می‌شود، در نتیجه در مجموع می‌توان به این حدیث اعتماد کرد.
مختصر همین حدیث را احمد البرقی در همین المحاسن (ج ۲، ص ۶۰۹) از علی بن حکم و محسن بن احمد از ابان بن عثمان از محمد بن اسماعیل از امام صادقj روایت کرده است که محمد بن اسماعیل و محسن بن احمد القیسی مجهول هستند، اما اولی به واسطه ابان عثمان و دومی به واسطه ابن عیسی الاشعری توثیق می‌شوند که این مورد نیز به قاعده ما معتبر است.
شبیه این حدیث را با تفاوت‌هایی در متن، ثقةالاسلام الکلینی در الکافی (ح ۱۲۹۴۷) از علی بن ابراهیم از پدرش از اسماعیل بن مرار و احمد بن محمد بن خالد از پدرش همگی از یونس بن عبدالرحمن از من ذکره روایت کرده است که این طریق نیز بر مبنای ما معتبر درجه دو است، چرا که من ذکره، ابتداء مجهول است، اما به واسطه یونس بن عبدالرحمن، توثیق درجه دو می‌شود.
البته ایشان در حدیثی دیگر (ح ۱۲۹۵۰) نیز شبیه این مورد را روایت کرده‌اند که هر دو طریق آن به جهت حضور سهل بن زیاد، معتبر نیست.
* شرح:
– به اندازه بین سر انگشتان تا آرنج که معمولاً برای هر فرد معادل دو وجب خودش می‌شود، ذراع می‌گویند.
– با توجه به معنای ذراع، نمی‌توان برای آن اندازه دقیقی مشخص کرد ولی با فرض افراد مستولی القامه که وجبشان حدوداً بین ۲۱ تا ۲۵ سانتی‌متر است، هر هشت ذراع حدود ۳/۳ تا ۴ متر می‌شود. البته این اعداد و ارقام همه حدودی است، لذا اگر کسی به دنبال احتیاط است، مقدار کم‌تر را مد نظر قرار دهد و لزومی به احتیاط نمی‌بیند، بیش از آن را لحاظ کند.
– در مورد خانه‌هایی که ارتفاعشان بیش از هشت ذراع است، احادیث جالبی داریم که إن شاء الله در دوره جدید جلسات فقه و معماری روایت کرده و مطالبی را درباره جن و ربط این دو به هم عرض خواهیم کرد. فعلاً به اجمال می‌پذیریم که بسیار بلند ساختن دیوارهای خانه پسندیده نیست و اگر کسی در خانه‌ای سکونت کرد که دیوارهایش بلند بود، مناسب است که آیة الکرسی را بر فراز دیوارها بنویسد.
– این‌که عرض کردم، آیةالکرسی را بر فراز دیوارها بنویسد، به این معنا نیست که حتماً مثل مساجد و تکایا و مانند این‌ها، بالای همه دیوارها کتیبه‌نویسی کند، بلکه به نظر حقیر، اگر بر کاغذ کوچکی هم بنویسد و بالای دیوار هر اتاق نصب کند، کافی است. إن شاء الله.
و صلی الله علی محمد و آله
