تفسیر فاتحة الکتاب - جلسه ۴

$

امروز ادامه مطالب مربوط به ظاهر آیات را مطرح می‌کنیم تا جلسه آینده وارد بحث بعدی شویم.

۸- نستعین، مضارع باب استفعال از ریشه عون است و ایاک نستعین، یعنی فقط و فقط از تو یاری می‌جویم.

۹- صراط به معنای راه وسیع آشکار است. صراط مستقیم هم در مقابل صراط عوج قرار دارد یعنی راه کج و منحرف. یکی از نکاتی که در رابطه با صراط اهمیت دارد، این‌که باریک‌تر مو و تیزتر از شمشیر نیست، بلکه وسیع است، اما این وسعت به معنای بی در و پیکری نیست. از باب تشبیه عرض می‌کنم که مانند یک اتوبان واضح و آشکار چند بانده است که دو طرف آن بی‌راهه و دره و پرتگاه قرار گرفته است. افراد می‌توانند با سرعت‌های متفاوت از باند تندرو یا کندرو یا میانه حرکت کنند، اما اگر زیhده از حد به چپ  راست منحرف شوند، از جاده خرج شده‌اند و چه بسا به دره سقوط کنند.

۱۰- در آیه بعدی هم که مطالب تکمیلی درباره صراط آمده است.

۱۱- با توجه به سیاق آیه، معلوم می‌شود منظور از نعمت در این آیه، همه نعمات نیست، بلکه نعمت‌های خاصی مورد نظر است.

۱۲- این هم نکته آخر که با توجه به معنای لغوی، باید مغضوبین را دون‌تر از ضالین دانست. ضالین کسانی هستند که راه درست را گم کرده و گمراه شده‌اند، در حالی که مغضوبین، مورد غضب قرار گرفته‌اند.

بحث لغوی درباره این آیات بسیار است و ما فعلا به همین مقدار بسنده می‌کنیم. ادامه نکات خارج از بحث لغوی است که إن شاء الله بعد از آن وارد بحث‌های اصلی‌تر خواهیم شد. ابتدا فضائل این سوره و بعض آیات آن را از کلام معصومینb روایت خواهم کرد و در ادامه به تفسیر آن‌ها از زبان این بزرگواران خواهیم پرداخت.

و صلی الله علی محمد و آل محمد