مبانی اعتبار سنجی تاریخ - جلسه ۰۰۱ (۱)

$

* مقدمه – علت و اهمیت پرداختن به موضوع:

بسیاری از ما تصور می‌کنیم که در انتظار امام عصرمانf هستیم و این در حالی است که باید توجه داشته باشیم، علاوه بر این‌که این موضوع مراتبی دارد، حالتی است که صدق و کذب هم در آن راه دارد.

یعنی علاوه بر این‌که خود انتظار، مراتب دارد، گاهی از اوقات بعضی از ما توهم انتظار داریم. حرف از آن می‌زنیم، ادعا می‌کنی، منبر می‌رویم و یگران را به آن توجه می‌دهیم، اما به واقع اصلا جزء منتظران ظهور نیستیم.

منتظر نشانه‌هایی دارد که بزرگان درباره آن صحبت کرده‌اند و ما هم جسته و گریخته در جاهای مختلف درباره آن صحبت کرده‌ایم و حتی بعضی از آن‌ها را نقد و بررسی هم کرده‌ایم.

منتظر وظایفی هم دارد که آن را هم بارها گفته‌اند و گفته‌ایم و به جز یک موردی که امروز کمی به آن خواهیم پرداخت، ما بقی آن فعلا از اصل بحث ما خارج است.

به نظر حقیر یکی از وظایف منتظر که از نشانه‌های او هم هست، اطلاع داشتن از مشخصات امام عصر و وقایع آن زمان است. در وحله اول آگاهی از وقایع قبل از ظهور و در وحله دوم، اطلاع از ادامه وقایع.

یکی از دلایل مهم این موضوع گرفتار نشدن به راه نادرست است. در این‌جا مانند بسیاری جاهای دیگر، هر دو سو دره است و نتیجه‌اش سقوط. یعنی اگر از یک سو بی‌دقتی کنیم، گزفتار مدعیان دروغین مهدویت می‌شویم و آن‌ها را مهدی موعود می‌شماریم و به پرتگاه می‌افتیم. اگر از این سو بی‌دقتی کنیم، مهدی واقعی را رها کرده‌ایم و ممکن است او را مهدی راستین ندانیم و حتی در مقابلش بایستیم و سعی کنیم مانعش شویم و در این ممانعت از کاری فروگذار نکنیم.

لذا لازم است که این اطلاعات را هم به نحو مناسبی کسب کرده باشیم.

از طرف دیگر می‌دانیم که هم روایات، هم گزارش‌های تاریخی و هم بعضی اطلاعات دیگری که به دست ما رسیده، درست و قابل اعتماد نیست که حداقل در مورد احادیث در همه دوره‌های علم الحدیث مفصل صحبت کرده‌ام و مورد آخر را هم دوستان زحمت کشیده‌اند و خلاصه کرده‌اند و در مدرس سایت موجود است.

طبق معمول نقشه راه را خدمتتان تقدیم می‌کنم. البته با توجه به این‌که برای اولین بار و احتمالا آخرین بار است که این جلسات را برگزار می‌کنیم، ممکن است تغییراتی در مسیر ایجاد شود، اما به هر حال طبق عادت خودم که به آن اعتقاد جدی دارم، لازم است بر اساس اطلاعات موجود و تجربه‌های گذشته نقشه راهی داشت و حرکت کرد، نه این‌که بدون نقشه حرکت کنیم و بگوییم ببینیم چه می‌شود.

نقشه فعلی راه فعلا به این شرح است:

۱- قبل ازاین‌که وارد موضوع اصلی مورد نظر شویم، مقدمه خلاصه و جامعی، البته به زعم خودم جامع، درباره اعتبار سنجی اطلاعات مورد نیاز خواهم گفت که هم شما مبنا و معیار مرا بدانید که چرا مطلبی را معتبر می‌دانم و مطلبی دیگر را غیر معتبر  هم این‌که گامی از تقلید صرف و متأسفانه بعضا تقلید نادرست، به سمت تقلید درست و حتی حرکت به سوی اجتهاد در این مباحث برداریم.

البته تمرکز بیش‌تر این جلسات را روی گزارش‌های تاریخی خواهم گذاشت، چرا که اشاره کردم، مباحث علم الحدیث را استنباطی و اجتهادی بارها گفته‌ام و در مدرس سایت موجود است. بر اساس آن‌ها حتی می‌توان مجتهد در علم الحدیث شد.

۲- پس از این مقدمه، روایتی را بررسی خواهیم کرد که نشانه‌های پنجگانه حتمی ظهور را بررسی می‌کند. طبیعتا ابتدا سند را بررسی میکنیم تا ببینیم معتبر هست یا خیر. بعد اگر معتبر بود که خواهیم دید هست، بحث جامعی  درباره هر کدام از این نشانه‌ها خواهیم داشت که در طی آن، هم مطالب غیر معتبر را مرور می‌کنیم و هم مطالب معتبر را بررسی می‌کنیم.

در ضمن این بحث‌ها مطالبی هم درباره تاریخ ائمه ماضیb و امام عصرمانf خواهیم داشت که بخشی از آن هم مربوط به عصر غیبت صغری و غیبت تامه ایشان است.إن شاء الله.

به جهت ضرورت و در جای خودش مطالبی هم درباره بداء و مانند این‌ها خواهیم گفت.

۳- در ادامه با سایر مطالب خواهیم پرداخت که از جمله آن نقش اقوام و نحله‌های مختلف در این موضوع است. مثلا نقش ایرانیان در ظهور که مورد علاقه دوستان هم هست. در این‌جا هم طبیعتا موارد معتبر و غیر معتبر جدا و مستقلا بررسی خواهد شد.

نقشه این قسمت به بعد را هنوز طراحی نکره‌ام که إن شاء الله به کمک دوستان مؤسسه و شما تنظیم خواهد شد.

علی ای حال در همه مراحل مشتاق پیش‌نهاد و نظرات شما هستم که می‌توانید به بنده بفرمایید و هم به دوستان مؤسسه منتقل کنید که حاج آقای کاظم‌زاده و سایر دوستان، راه‌های آن را به اطلاع شما خواهند رساند. فقط بزرگواری بفرمایید و مکتوب باشد، چرا که متأسفانه حقیر حداقل به حافظه خودم خیلی اعتماد ندارم.

اما مقدمه اول که مفصل است و خودش بخش‌های مختلفی دارد.

(ادامه مطلب در قسمت دوم)

(قسمت دوم این جلسه، جمعه آینده آپلود خواهد شد.)