آیة الکرسی و فضائل آن - جلسه ۱۹
$
* آیة الکرسی و آداب خواب (۱):
۱۸/۱۶ (۱۴۲۷)- الکافی (ح ۳۳۲۰): علی بن إبراهیم عن أبیه عن ابن أبی‌عمیر عن جمیل بن دراج عن محمد بن مروان قال: «قالَ أبوعَبْدِاللهِj: «أ لا أُخْبِرُکُمْ بِما کانَ رَسولُ اللهِp یَقولُ إذا أوَی إلَی فِراشِهِ؟» قُلْتُ: «بَلَی!» قالَ: «کانَ یَقْرَأُ آیَةَ الْکُرْسیِّ وَ یَقولُ: «بِسْمِ اللهِ. آمَنْتُ بِاللهِ وَ کَفَرْتُ بِالطّاغوتِ. اللَّهُمَّ! احْفَظْنی فی مَنامی وَ فی یَقَظَتی»»».
* ترجمه:
محمد بن مروان روایت کرد: «ابوعبدالله (امام صادق)j فرمودند: «آیا شما را به آن‌چه رسول اللهp هنگامی که به بستر می‌رفتند، می‌خواندند، خبر کنم؟» عرض کردم: «آری!» فرمودند: «آیة الکرسی را می خواندند و می‌گفتند: «به نام الله. به الله ایمان آوردم و به طاغوت کفر ورزیدم. بارالها! مرا در خوابم و بیداریم حفظ فرما.»»»
* بررسی سند:
این حدیث را ثقة الاسلام الکلینی از علی بن ابراهیم از پدرش از ابن ابی‌عمیر از جمیل به دراج از محمد بن مروان روایت کرده است که همگی از اجلای ثقات می‌باشند، مگر محمد بن مروان که به جهت اعتماد جمیل بن دراج توثیق می‌شود و در نتیجه انتساب این حدیث به امامj معتبر است.
* شرح:
– حفاظت در خواب را به دو معنا می‌توان در نظر گرفت. اول حفظ از انواع خواب‌های بد و شیطانی و دوم حفظ از بلیات و آفت‌هایی که به هنگام خواب به سراغ انسان می‌آیند.
– به همین ترتیب، حفظ در بیداری را نیز به دو معنا می‌توان در نظر گرفت. اول حفظ از وسوسه‌های شیطانی و دوم حفظ از بلیات و آفت‌هایی که در بیداری بر انسان عارض می‌شود.
– البته جمع بین این معانی هم ممکن است و به نظر حقیر این جمع مناسب است.
– علی ای حال امید است که انسان به انجام این دستور العمل از خواب و بیداری در پناه حضرت حق جل و علا باشد و به یاری او کمتر در محل خطا و خطر قرار گیرد و اگر به هر دلیلی قرار گرفت، امید است بتواند سربلند از آن بیرون آید.
– نکته‌ای که بارها عرض کرده‌ام و این‌جاف باز هم تکرار می‌کنم این‌که قرار نیست انسان با این‌گونه دعاها، کارهای بی‌خردانه خود را جبران کند، یا بهتر است بگویم قرار نیس، انسان هر کار بی‌خردانه و بدون رعایت موازین عقلی و عقلایی را انجام بدهد و بعد با خواندن دعا و انجام نذر و توسل و توکل و غیر آن انتظار داشته باشد که بلاها و خطرات از او دور بماند. همان خدایی که قرار است دعا را مستجاب کند، یا به واسطه صدقه، بلیات را دور کن، پیش از اینها و بیش از اینها دستور و تأکید و اصرار بر تعقل و تدبر در امور دارد. بله انسان با تعقل لازم و رعایت موازین عقلی و عقلایی، باز هم ممکن است گرفتار خطرات و صدماتی بشود، به قول معروف ما حواسمان جمع است و إن شاء الله به کسی نمی‌زنیم، اما ممکن است دیگری حواسش جمع نباشد و به ما بزند. امید است این دعاها و نذورات و صدقات و توسل‌ها و توکل‌ها خطاها یاحتمالی ما و دیگران را جبران کند.
بحث درباره دعا بسیار است که قبلا گفته‌ایم و إن شاء الله در فرصتی مناسب، بازهم به صورت متمرکز و تفصیلی بحث خواهیم کرد.
و صلی الله علی محمد و آله
