ذکر کثیر - جلسه ۸
$
* کسی که الله را بسیار ذکر کند، دو برائت دارد
۱/۱ (۸۶۵۵)- الکافی (ح ۳۲۰۰): الحسین بن محمد عن معلی بن محمد و عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد جمیعا عن الحسن بن علی الوشاء عن داود بن سرحان عَنْ أبی‌عَبْدِاللهِj قالَ: «قالَ رَسولُ اللهِp: «مَنْ أکْثَرَ ذِکْرَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ، أحَبَّهُ اللهُ وَ مَنْ ذَکَرَ اللهَ کَثیراً. کُتِبَتْ لَهُ بَراءَتانِ، بَراءَةٌ مِنَ النّارِ وَ بَراءَةٌ مِنَ النِّفاقِ.»»
* ترجمه:
ابوعبدالله (امام صادق)j روایت کردند: «رسول اللهp فرمودند: «هر که الله عز و جل را بسیار ذکر کند، الله او را دوست دارد و هر که الله را بسیار ذکر کند. دو برائت برای او مقرر می‌شود، برائتی از آتش و برائتی از نفاق.»»
* بررسی سند:
این حدیث را ثقةالاسلام الکلینی به دو طریق ذکر کرده است. طریق اول از حسین بن محمد بن عامر از معلی بن محمد از حسن بن علی الوشاء از داود بن سرحان و طریق دوم از عدة من اصحابنا از احمد بن محمد بن خالد از حسن بن علی الوشاء از داود بن سرحان است.
در رابطه با دو طریق این حدیث، به این نکات عنایت فرمایید:
۱- در طریق اول همه از ثقات شیعه می‌باشند، مگر معلی بن محمد که مرحوم نجاشی او را مضطرب الحدیث و مضطرب المذهب معرفی می‌کند که کتبش به شیعه نزدیک است که به نظر حقیر نمی‌توان به سخن او به تنهایی اعتماد کرد مگر به قرینه‌ای این اعتماد حاصل شود.
۲- اما در طریق دوم همه از ثقات شیعه می‌باشند و در نتیجه انتساب حدیث به معصومj معتبر است. البته بارها گفته‌ایم که هر چند احمد بن محمد بن خالد کثرت روایت از ضعفا داشته و به مراسیل اعتماد می‌کرده، اما با توجه به این‌که خودش از ثقات امامیه می‌باشد، چنان‌چه نفر بعد او نیز از ثقات باشد، اشکالی در سند حدیث ایجاد نمی‌شود.
* شرح:
– الله تعالی بنده‌ای را که بسیار به یاد او باشد دوست داشته و طبعاً این ذکر کثیر نه تنها موجب می‌شود که کمتر به گناه، آلودگی و نفاق گرفتار شود، بلکه الله عز و جل نیز به واسطه دوست داشتن او، او را توفیق می‌دهد که هر چه بیش تر از این ورطه‌ها در امان باشد.
– ذکر در لغت عرب در مقابل نسیان و فراموشی و به معنای حفظ شیء است و در اصطلاح به معنای یاد کردن و یاد داشتن است، خواه به دل باشد یا به زبان. البته در معارف دینی، زمانی به زبان گفتن جزء ذکر محسوب می‌شود که با قصد و حضور قلب باشد و الا از نظر دینی ارزش واقعی ندارد. تذکر از همین ریشه و به معنای یادآوری است و معمولاً به یادآوری مکرر و مداوم گفته می‌شود.
و صلی الله علی محمد و آله
