ذکر کثیر - جلسه ۱۶

$

* تسبیحات حضرت صدیقه کبریh به هنگام زیارت مزار سیدالشهداءj

۱۴/۱۴ (…)- کامل الزیارات (ص ۲۲۲): حدثنی أبوعبدالرحمن محمد بن أحمد بن الحسین العسکری و محمد بن الحسن جمیعا عن الحسن بن علی بن مهزیار عن أبیه علی بن مهزیار عن محمد بن أبی‌عمیر عن محمد بن مروان عن أبی‌حمزة الثمالی قال: «قالَ الصّادِقُj: «إذا أرَدْتَ الْمَسیرَ إلَی قَبْرِ الْحُسَیْنِj، فَصُمْ یَوْمَ الْأرْبِعاءِ وَ الْخَمیسِ وَ الْجُمُعَةِ … وَ تُسَبِّحُ عِنْدَ رِجْلَیْهِ ألْفَ تَسْبیحَةٍ مِنْ تَسْبیحِ فاطِمَةَ الزَّهْراءِh، فَإنْ لَمْ تَقْدِرْ فَمِائَةَ تَسْبیحَةٍ وَ تَقولُ: «سُبْحانَ ذی الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنیفِ. سُبْحانَ ذی الْجَلالِ وَ الْإکْرامِ الْفاخِرِ الْعَظیمِ [الْعَمیمِ]. سُبْحانَ ذی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ. سُبْحانَ ذی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْعَظیمِ. سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ الْجَمالَ. سُبْحانَ مَنْ تَرَدَّی بِالنّورِ وَ الْوَقارِ. سُبْحانَ مَنْ یَرَی أثَرَ النَّمْلِ فی الصَّفا وَ خَفَقانَ الطَّیْرِ فی الْهَواءِ. سُبْحانَ مَنْ هوَ هَکَذا وَ لا هَکَذا غَیْرُهُ» …»»

* ترجمه:

(امام) صادقj فرمودند: «هنگامی که قصد زیارت حسینj را نمودی، پس روز چهارشنبه، پنج‌شنبه و جمعه را روزه بگیر … و نزد پاهای ایشان (حضرت سیدالشهداj) تسبیحی از تسبیح فاطمه زهراh را هزار بار تسبیح بگو، پس اگر قادر نیستی، پس صد بار بگو و می‌گویی: «سُبْحانَ ذی الْعِزِّ الشّامِخِ الْمُنیفِ. سُبْحانَ ذی الْجَلالِ وَ الْإکْرامِ الْفاخِرِ الْعَظیمِ [الْعَمیمِ]. سُبْحانَ ذی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ. سُبْحانَ ذی الْمُلْکِ الْفاخِرِ الْعَظیمِ. سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ الْجَمالَ. سُبْحانَ مَنْ تَرَدَّی بِالنّورِ وَ الْوَقارِ. سُبْحانَ مَنْ یَرَی أثَرَ النَّمْلِ فی الصَّفا وَ خَفَقانَ الطَّیْرِ فی الْهَواءِ. سُبْحانَ مَنْ هوَ هَکَذا وَ لا هَکَذا غَیْرُهُ» …»»

* بررسی سند:

این حدیث را ابن قولویه از دو نفر، یکی محمد بن احمد بن حسین العسکری و دومی محمد بن حسن بن علی بن مهزیار و این دو از حسن بن علی بن مهزیار از ابن ابی‌عمیر از محمد بن مروان از ابوحمزة الثمالی روایت کرده است. درباره سند این روایت به این نکات عنایت فرمایید:

۱- در سند این روایت، دو نفر اول به واسطه آن‌که از مشایخ ابن قولویه در کامل الزیارات می‌باشند، توثیق می‌شوند.

۲- حسن بن علی بن مهزیار، در کتب رجالی مجهول است، اما به واسطه اعتماد فرزندش که از ثقات است، توثیق می‌شود.

۳- محمد بن مروان که ابن ابی‌عمیر از او روایت کرده باشد، شناسایی نشد که کدام مورد است، اما از آن‌جایی که هیچ کدام از محمد بن مروان‌ها جزء ضعفا نیستند، این محمد بن مروان به واسطه ابن ابی‌عمیر توثیق می‌شود.

۴- علی بن مهزیار، ابن ابی‌عمیر و ابوحمزة الثمالی از اجلای ثقات ما می‌باشند.

خلاصه آن‌که انتساب این دستور العمل مفصل جهت زیارت حضرت سیدالشهداj به امام صادقj معتبر است.

* شرح:

– ترجمه تسبیح حضرت صدیقه کبریh: منزه است صاحب عزت بلند مرتبه عظیم الشأن. منزه است دارای جلال و کرامت، شکوهمند بسیار بزرگ. منزه است صاحب حکم‌رانی شکوهمند بدون زمان. منزه است صاحب حکم‌رانی شکوهمند بسیار بزرگ. منزه است کسی که لباس عزت و زیبایی پوشیده است. منزه است کسی که به نور و وقار آراسته است. منزه است کسی که اثر مورچه را در سنگ صاف و پریدن پرنده را در آسمان می‌بیند. منزه است کسی که او چنین است و کسی غیر او چنین نیست.

– این بخش از این روایت مفصل، شباهت زیادی به روایت قبل دارد که خود ابن قولویه در همین کتاب آن را روایت کرده بود.

– در این روایت تصریح شده است که اگر تکرار هزار باره آن امکان ندارد، صد بار تکرار شود و این می‌تواند مؤیدی باشد بر این‌که منظور از این دو عدد، در این روایت، اعداد واقعی می‌باشند.

– البته اگر کسی این دو عدد را حمل بر کثرت کرده و صد را کثیر و هزار را اکثر تلقی کند خالی از وجه نیست.

– چنان‌چه کسی این دو عدد را از باب کثرت تلقی کند، معنای این روایت به این‌گونه می‌شود که این عبارات را بسیار بسیار ذکر کن، اما اگر قادر به آن نبودی، در تکرار آن به کرات کوتاهی نکن.

و صلی الله علی محمد و آله