((( این مطالب از لابهلای دروس مختلف استاد ریاحی استخراج شده است. )))
علامه مجلسی در بحارالأنوار بخشهای مفصلی را به مباحث تاریخی پرداخته که بخشی از آن به نام کتاب تاریخ فاطمه و الحسن و الحسین ع میباشد.
با توجه به اینکه بحارالأنوار در ۲۵ جلد تنظیم شده بود، مطالب تاریخ در جلد دهم قرار گرفته بود، ولی امروزه که در ۱۱۰ جلد چاپ میشود، در چندین جلد چاپ شده که تاریخ حضرت سیدالشهدا ع در بخشی از جلد ۴۴ و جلد ۴۵ قرار دارد.
علامه مجلسی در اینبخشها به سبک خود همه مطالب مربوط به این افراد را به همراه تاریخ ایشان از ولادت تا شهادت بیان کرده است.
قاعدتاً باید این بخشها را، مانند سایر قسمتهای بحارالأنوار، جامع مطالب موجود در کتب گذشته دانست و به همین جهت است که اگر مطلبی در این کتاب نبوده و در سایر کتب معتبر قبل از ایشان هم نباشد، به جرأت حکم به غیر معتبر بودنش میشود.
این نکته را عرض کنم که به ندرت کتاب معتبری پیدا میشود که جزء مصادر بحار نباشد. البته کتابهایی هست که ضمن اعتبار بالایشان، در بحار تجمیع نشدهاند که چهار مورد آن را خود علامه نام برده و علت عدم پرداختن به آنها را هم ذکر کرده است. این کتابها عبارتند از کتب اربعه فقهی ما، یعنی الکافی، الفقیه، التهذیب و الإستبصار.
جمعبندی آنکه اگر معدودی از بزرگام ما مانند شیخ عباس قمی را کنار بگذاریم، اکثریت قریب به اتفاق محدثین و فقهای بر این باور هستند که هر چند وجود مطلبی در بحارالأنوار، دلیل بر اعتبار آن نیست، اما اگر مطلبی در آن نبوده و در کتب اربعه هم نباشد، دلیل بر غیر معتبر بودنش میباشد که این مورد یکی از ارزشهای کاربردی بحارالأنوار را مشخص میکند.
لازم به ذکر است که بخشهایی از کتابهای تاریخ بحارالأنوار و از جمله بخشهای مربوط به سیدالشهدا ع به فارسی ترجمه شده است.