جلسه ۱۴

$

** اجماع تقیه‌ای

* تعریف و تبیین:

ظاهراً برخی اصولیون فرموده‌اند که گاهی بعضی از افراد، حکمی را از جانب امامj شنیده‌اند، اما به جهت تقیه، آن را در قالب اجماع بیان کرده‌اند که این نوع از اجماع را اجماع تقیه‌ای نامیده‌اند.

* نقد و بررسی:

– این نوع از اجماع نیز مانند اجماع تشرفی که پیش از این بیان کردیم، در اصل نوعی خبر منقول است.

– حال اگر این نوع از اجماع در زمان غیبت باشد، در اصل همان اجماع تشرفی است و ناقل اجماع، که به محضر امام عصرf مشرف شده، به جهت پرهیز از مورد تکذیب واقع شدن توسط دیگران یا جلوگیری از باز شدن باب ادعاهای دروغین تشرف یا دلایل دیگر، حکم مسموع از امامj را در قالب اجماع بیان کرده است که پیش از این بررسی کردیم.

– اما اگر منظور از این نوع اجماع، مربوط به زمان حضور معصومینb باشد، می‌دانیم که در بین اصحاب ائمهb، ادعای اجماع سابقه نداشته است و اصلاً اجماع، پس از غیبت امام زمانf به فقه امامیه وارد شده است.

– البته اگر روزی کسی توانست چنین اجماعی بیابد، لازم است آن را از جهت خبر واحد بررسی کند.

* جمع‌بندی بحث:

آشکار است که این نوع از اجماع نیز اصلاً وجود خارجی ندارد.

***