$
جلسات گذشته، روایات مربوط به تهران و ری را مرور کردیم و این جلسه و جلسه آینده، روایاتی درباره اصفهان و اهالی آن را بررسی میکنیم تا ببینیم معتبر هست یا خیر و اگر هست، چه مطلبی را بیان کرده است.
اما روایت این جلسه؛
* ترجمه روایت:
روایت شده است که پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم فرمودند که دجال از یهودیه اصفهان خروج میکند.
* منابع:
هر چند این روایت در کتب معاصر ما که توسط برخی از معتقدین به مذهب امامیه نوشته شده است، موجود بوده و مورد استفاده و استناد هم قرار گرفته است، اما در کتب اصیل روایی ما در طول چهارده قرن اخیر وجود ندارد.
البته این روایت به اشکال مختلف در کتب محدثین مکتب خلفا وجود دارد که بعضی را نام میبرم.
۱- مسند احمد بن حنبل (ج ۳، ص ۲۴۴).
۲- المستدرک حاکم نیشابوری (ج ۴، ص ۵۲۸).
۳- مسند ابویعلی الموصلی (ج ۶، ص ۳۱۷).
۴- المعجم الاوسط طبرانی (ج ۵، ص ۱۵۶).
۵- کنز العمال (ج ۱۴، ص ۳۲۶). در روایت متقی هندی در کتنرالعمال آمده است که ۰۰۰ ۷۰ نفر از یهود اصفهان، دجال را تبعیت میکنند.
با این حساب منابع اصیل این روایت، بعضی از کتب مکتب خلفا هستند.
* بررسی سندی:
با توجه به اینکه این حدیث در منابع ما نیست، فقط چند نکته را مختصراً عرض میکنم.
۱- این روایت در بعضی از منبع مکتب خلفا به صورت مرسل آمد است.
۲- مواردی هم که مسند است، بیشتر رجال سند برای ما مجهول هستند و ظاهرا برای رجالیون مکتب خلفا هم مجهول هستند.
۳- این روایات ظاهرا از سه نفر از حضرت رسول الله روایت شدهاند که عبارتند از عبدالله بن عمد، عایشه و انس بن مالک که یا مثل نفر اول مجهول هستند و یا مثل نفرات بعدی معلوم الحال.
* توضیحات:
إن شاء الله در مورد دجال و نقش او در زمان ظهور، در آینده صحبت مفصلی خواهیم داشت و کل و جزء مطالب او را مورد بررسی قرار خواهیم داد و اینجا بحث را دستخورده نمیکنیم.
فقط به همین مقدار بسنده میکنم که اگر دجال وجود داشته باشد، چه فرد بخصوصی باشد، چه نماد، یا سمبل، یا یک پدیده و جریان و مانند اینها، حداقل به واسطه این روایت نمیتوان پذیرفت که ربطی به اصفهان و یهودیه آن دارد.
و صلی الله علی محمد و آل محمد