مطالب این بخش از درس‌های علم الحدیث استاد ریاحی استخراج شده و بیانگر جمع‌بندی‌ها و مبانی ایشان در این علم است.

علم حدیث و شاخه‌های آن از مهم‌ترین و در عین حال ساده‌ترین علومی است که در شناخت معارف دینی اعم از فقه، اصول عقائد، تفسیر و حتی اخلاق وجود دارد، لذا بعد از علوم قرآنی، از مهم‌ترین علوم اسلامی به حساب می‌آید.

از آن‌جا که اصطلاحات رایج در علم الحدیث متفاوت بوده و حتی در دوره‌های مختلف تعاریف آن‌ها تغییر کرده است، جهت راحتی کار و تعیین تکلیف خودمان، تعریف اصطلاحات به کار برده شده در این جلسات را از دیدگاه خودمان بیان می‌کنیم.

علم به قوانینی است که به واسطه آن سنت، یعنی قول و فعل و تقریر معصوم علیه‌السلام شناخته می‌شود. برخی این علم را به دو بخش تقسیم می‌کنند:

عبارت است از فعل و قول و تقریر معصوم علیه‌السلام.

قول معصوم علیه‌السلام است یا کلامی که کاشف از فعل یا تقریر ایشان باشد. ما خبر و روایت را نیز ما به همین معنا به کار می‌بریم. البته می‌توان برای هر کدام از آن‌ها تعریف جداگانه‌ای هم بیان کرد که به نظر می‌رسد فایده کاربردی خاصی ندارد.

طریق متن حدیث است، یعنی همه کسانی که از یک‌دیگر نقل می‌کنند تا متن به صاحب متن برسد.

همان کلام یا معنایی است که بیان شده و نام حدیث گرفته است.