الإجتهاد و التقلید - جلسه ۱۱

$

تا این‌جا بحث ما متمرکز بر مسائل اجتهاد بود و حالا نوبت به بررسی چند مسأله در تقلید می‌رسد.

** آیا افرادی که مجتهد نیستند، می‌توانند به استنباط فردی دیگر که مجتهد است، عمل کنند؟

این همان مسأله‌ای است که ظاهرا بسیاری از اخباری‌ها به شدت با آن مشکل داشته‌اند.

پیش از این هم بارها عرض شد که ظاهرا مشکل اخباری‌ها با اصل تقلید از باب رجوع جاهل به عالم نیست، بلکه مشکل آن‌ها در رجوع جاهل به بعضی از متخصصین در فقه، یعنی اصولی‌ها است که اخباری‌ها استنباط آن‌ها را ناشی از توهمات یا دلایل غیر معتبر می‌دانستند. البته در این‌جا وقتی می‌گوییم دلیل، از روی تسامح است چرا که دلیل آن چیزی است که معتبر است، اما ما برای سهولت در کار از همین اصطلاح عرفی دلیل غیر معتبر استفاده می‌کنیم.

نکته دیگری که باید عرض کنم این‌که انسدادی‌ها، چه حکومتی باشند و چه کشفی، برای جواز تقلید، دلایل مخصوصی دارند که پای ظن را وسط می‌کشند که برای ما انفتاحی‌ها قابل قبول نیست، لذا از دلایل آن‌ها به طور کلی صرفه‌نظر می‌کنیم. در مورد انسدادی‌ها هم إن شاء الله در آینده که مرحوم آخوند در مورد آن‌ها صحبت می‌کند، توصیحاتی عرض خواهم کرد.

حالا دلایل را در دو دسته اصلی عرض می‌کنم. دسته اول، مجموعه دلایل عقلی است و دسته دوم مجموعه دلایل نقلی که خود به دو بخش آیات و روایات تقسیم می‌شود.

ابتدا دلایل عقلی را عرض می‌کنم تا إن شاء الله به دلایل نقلی برسیم.

(استاد ریاحی در این بخش مطالبی فرمودند که به جهت اشکال یکی از طلاب، دستور دادند که حذف شود تا در جای خودش که بخش تقلید است، مجددا مطرح و تکمیل شود).

و صلی الله علی محمد و آله